HAAS

View Original

De inrichtingen van ons schip.

Ons schip was nog een nieuw schip, want het was in 1946 gebouwd. Hij behoorde tot één van de snelvarendste schepen van de Lloyd. Menige wedstrijd hebben wij gewonnen op zee.
Wij stoven alles voorbij.
Het nadeel van zo'n snel-varend schip is, dat je overal zo gauw bent. Haar voorsteven was prachtig gevormd.
Het schip had 20 laadbomen, als die opstonden om werk te verrichten, Op Pasen in Hamburg kwamen vele toeristen naar het schip kijken. leek het wel een mast bos.
Ik heb het schip bekeken tot en met de machine kamer toe.

Ik kwam voor het eerst in de machinekamer in Singapore. Een jonge machinist leidde mij rond. Het was prachtig wat je daar zag. Grote waterpijpketels, condensors enz; het mooiste van alles was wel de schroefas tunnel. Het leek net de Maastunnel wel. Als je die tunnel doorliep kwam je achterin het schip, daar stond de stuur- machine. Het was een ideaal oord, om verstoppertje te spelen.
Aan boord is dat verboden, want stel je voor als je tussen een van de werkende delen viel. Als de machines werkten, was het een oorverdovend lawaai. Voor een machinist moet je bewondering hebben om in de tropen in zo'n snikhete machine-kamer te staan.

De matrozen-verblijven lijken wel luxueuze hutten. Er staat een goed bed in en iedereen heeft een kast, waar ze hun spullen in kunnen op bergen. In iedere hut ligt een mat en als het heet weer is, zet men de ventilators aan. Dit zijn windmolens, die je ook wel eens in de winkels ziet om vliegen te verjagen. Na het werk kunnen de mannen zich wassen in de douche cellen met heet en koud water.

Ons schip had vijf ruimen, waar ontzettend veel lading in ging. De stuurlui hadden het druk om bij de lading te kijken. Ook was er een hospitaaltje op schip, maar daarvan is maar gelukkig één keer gebruik van gemaakt n.1. een Chinees, die brandwonden opliep.
Verder was er een kantoor aan boord, waar je geld kon gaan halen en een bar waar je drank kon gaan halen.
Voor de bemanning was een grote messroom. Op de brug van het schip was niet veel te zien. Er stond een radar-apparaat en een paar kompassen en een stuurwiel. Onder in het schip waren de vrieskamers, waar de eieren en het vlees wer den bewaard. Ook was daar de proviand-kamer, waar alles lag opgeslagen, wat je je maar bedenken kan, van suiker tot kreeft toe,
Als je op zo'n groot schip bent en het is rustig weer, dan lijkt het net of je in een fabriek bent.
Maar O wee als het begint te slingeren, dan hoor je de bierflessen in de proviand-kamer rinkelen.

Wie als passagier op zo'n schip vaart heeft het nog beter als in het beste hotel. Alles wat hij wil, kan hij krijgen. Voorts kan hij tafeltennis spelen en andere spelletjes. Wie op een schip komt, ontdekt daar een heel ander leven, en krijgt altijd weer heimwee naar het schip, dat hij heeft moeten verlaten.

Het lijkt wel of een schip een ziel heeft of het leeft. Je wilt het altijd trouw blijven en nog steeds volg ik het schip in de krant, waar het zich bevindt en hoe het met haar gaat, want nog altijd kun je in de krant lezen, over de "OVERIJSEL", als hij weer vertrekt uit Rotterdam.

➖➖➖➖➖➖00000000➖➖➖➖➖➖

CEYLON.

Boven de bergen begon de lucht rood te kleuren.
Even daarna kwam de zon boven de bergen te voorschijn.
Het begon heerlijk warm te worden; de nevel trok op.
In de verte zag je een paar Indische bootjes varen. Na een korte poos stomen bereikten we de haven van Ceylon: Colombo.

Het was een grote haven. Je zag er veel Italiaanse schepen liggen. Al gauw kwamen er bootjes langs- zij, die kleine olifantjes verkochten. Ook kon je er bananen en cocosnoten kopen.

Een paar olie-lui sprongen in het water, één gapten een cocosnoot van het bootje af, maar de handelaar merkte niets. Onder water zwom hij door met de cocosnoot, iedereen aan boord stond te lachen. Hij dacht bij zich zelf, die heb ik al vast, maar een Inlands politieagent had hem door en hij moest meteen de cocosnoot teruggeven.

's-Avonds stond ik weer naar de ondergaande zon te kijken, dit zou de laatste keer zijn dat ik een zon in de tropen zou zien ondergaan. Morgen zouden wij weer vertrekken, naar het grauwe en koude Holland, met veel wind en regen. De zee was diep blauw en de zon donker rood. Het zwarte silhouet van een Liberty-schip stak mooi af tegen de ondergaande zon. Alles was doodstil; het was weer een echte tropische avond, de laatste avond.
De sterren kwamen op en flonkerden fel aan de tropische hemel als diamanten. Aan het strand waaiden een paar palmbomen.

Morgen zou het schip weer naar het koude Noorden vertrekken. Achter blijven kon ik niet en overstappen op een andere boot ging óók niet. Maar ik troostte mij met de gedachte, dat ik er later nog eens zou terug komen.

➖➖➖➖➖➖00000000➖➖➖➖➖➖

KRETA.

Donkere wolken pakken samen. Grote bliksemstralen verlichten de zee. Steeds spookachtiger werd de zee, grote rollers kwamen aanstormen. Angstig wachtten de mensen in het scheepje, op de dingen die komen zullen. Geen mens bevond zich op zee, dan een klein scheepje. Vervaarlijk drijven zij nu naar de rotsachtige kust. Daar zouden ze te pletter slaan; angstig wachtten zij het ogenblik af, totdat het gebeuren zou. De bemanning bestond uit soldaten en gevangenen, die naar Rome zouden gaan. De kapitein van dat scheepje was gewaarschuwd voor deze storm, maar hij verachtte de Jood, die dat gezegd had.

Ong. 2000 jaar later voer er weer een schip door een ruwe zee op dezelfde plaats. Machtig boorde hij zijn voorsteven door de hoge golven. Het schuim vloog over haar dekken. Het helde van de ene zijde naar de andere, maar bleef goed op zijn koers liggen. Dat schip was de "OVERIJSEL", en de plaats, waar hij voer was onder Kreta. De lucht was helder blauw, de golven waren helder blauw met grote witte schuim koppen. Het was een prachtig gezicht.

Tegen de middag begon het op te klaren. Ik probeerde een prop te verwijderen om het water uit de gang te laten lopen. Maar plotseling stak de storm op en liep het water weer naar binnen. De prop had ik over boord gegooid. Om het gat te dichten heb ik er maar een vatenkwast in geduwd. De hele avond ben ik aan het hozen geweest en steeds kwam er meer water naar binnen sijpelen. Weer sloegen grote golven tegen de dekhuizen. Alles dreunde. Maar veilig reed ook deze keer de "OVERIJSEL" de storm uit.

De volgende dag hadden wij prachtig weer. Wij voeren onder de Italiaanse kust. Prachtige hoge bergen van de Apennijnen kwamen in zicht. We waren nu weer in de bewoonde wereld. Het was voor mij nog vreemder in Europa terug te komen, als er vandaan te gaan. Ik was het geschreeuw van de zwarten gewoon en nu zag je weer mensen, die fatsoenlijk gekleed waren en algemeen beschaafd waren..

➖➖➖➖➖➖00000000➖➖➖➖➖➖

Eerlijk duurt het langst.

Genua,
Vooruit jongens, een beetje opschieten, anders ziet de hofmeester het. Een van de jongens hield de zak open en gooide de koffie erin. Zij werden dik betaald voor dit gesmokkel, tevens diefstal. Zij hadden deze koffie van het rantsoen van de bemanning uitgespaard en gingen nu deze koffie verkopen.
De opbrengst was veel. De ene droeg zelfs een horloge om zijn pols daarvan. Ook ik kon een tientje krijgen, maar ik weigerde, als het eens uit kwam zouden wij ons ontslag krijgen, en voor een tientje waag ik mij er niet aan.
‘s-Avonds is er één van de twee de wal opgegaan. Hij had nu volop geld. Hij kocht een fles cognac en dronk die in één teug leeg. Hij bleef eerst een poosje normaal, maar zakte toen in elkaar. Hij was stomdronken; een paar matrozen hebben hem naar zijn hut gebracht en in bed gelegd. In zijn bed kon hij het ook niet uithouden, want een poosje daarna rolde hij eruit. Op de grond lag hij te blazen als een paard. Staan kon hij niet meer. Alles wat hij zag ging in stukken, stoelen trapte hij onderste boven. Overgeven moest hij ook nog en lag daar heerlijk met zijn kleren in te rollen. Het was een ontzettende ravage in onze hut en de lucht was daar amper uit te houden. Eindelijk kwam hij onder bed te rollen; door het gewoel haalde hij zijn kleren aan de spiraalveren open. Ik had geen zin om hem daar onder uit te halen en liet hem rustig liggen, tot hij de volgende morgen zijn roes had uitgeslapen.

Barcelona.
Nummer twee ging de wal op. Zijn horloge had hij verkocht en had nu volop geld. Hij ging ook aan de sterke drank, maar nam echter een paar glaasjes, hij zou normaal gebleven zijn, als hij niet met de Spaanse meisjes gedanst had. Door de vlugge Spaanse dans sloeg de alcohol door zijn hoofd. Hij stond op zijn benen te tollen en voelde zich doodziek. In zijn bed kon hij het niet uithouden. Ik heb hem er ingetild.
Hij lag in de bovenste kooi; even daarna rolde hij uit de bovenste kooi op zijn maat, die in de onderste kooi lag. Dit liep nog goed af, hij had ook op de grond kunnen rollen en een arm kunnen breken.

Cadiz.
Met zijn tweeën stonden ze ruzie te maken. De ene wilde 's-middags de hut schoon maken en de ander moest daarbij helpen. Het was Zaterdag middag en hij voelde zich een beetje zeeziek door de Oceaan deining. Hij had geen zin om mee te helpen; hij moest meehelpen, anders. hield mij er nog buiten, want het was ook mijn hut en ik zou ook wel moeten helpen.
‘s-Middags kwam ik de hut binnen, ze stonden weer ruzie te maken: de één stond maar te commanderen van je moet mee helpen.
Ook tegen mij ging hij opspelen.
Ik hield mij kalm en zei bedaard: "dat ik niet meehielp vanmiddag, maar wel op een andere dag". Hij begon nu te dreigen. Hij zou naar de stuurman gaan, als ik niet mee hielp.

Nu begon het gevaarlijk voor mij te worden. Want de stuurman zou hem gelijk geven en ik zou dan in een slecht blaadje bij hem komen te staan, met de gevolgen in Rotterdam. Ik was één van de ijverste en getrouwe werkers aan boord, dat wist de stuurman en als hij nu hoorde, dat ik deze middag geen zin had, dan zou ik geen goed ontslag bewijs in Rotterdam krijgen. De andere sloofde zich uit op de laatste dagen om promotie te maken, maar ik behoefde dat niet te doen, omdat ik toch naar school ging, maar ik stelde mijn goed ontslag bewijs toch zeer op prijs.

Ik was in een onaangename situatie gekomen, wat moest ik doen? Moest ik mij door een snot aap laten commanderen of een slecht ontslagbewijs krijgen? Geen van beiden dacht ik. Ik had een goede reden gevonden. Ik keek naar de mat en zag daar nog een vlek van het braaksel van hem liggen, dat hij nog niet goed had uitgeboend. Vooruit zei ik, ga naar de stuurman, maar dan moet je even wachten. Dan rol ik even die mat op en neem ik deze even mee naar de stuurman. Dan zal ik wel even vertellen, hoe die vlek erin komt en hoe jij aan het geld komt.

Hij was woedend, daar tegen kon hij niets doen. Het geld had hij van de gestolen koffie en de vlek door de dronkenschap van hem erin gekomen. Dat zou hem onmiddellijk zijn ontslag betekenen wegens diefstal. Hij stond te razen en te tieren en zei, dat er meer schepen dan kerken waren m.a.w. hij zou weer onmiddellijk een ander schip kunnen krijgen, als hij ontslagen was: Maar dan had hij het mis.
Had ik dat tient je aangepakt, dan had ik onder zijn bevelen gestaan, maar nu was ik de baas en kon ik doen wat ik wilde.

Het schip slingerde op de grote Oceaan golven en het was heerlijk om langs de Spaanse kust te varen. Achter me lag de blauwe Middellandse Zee en voor me de grauwe Atlantische Oceaan.

➖➖➖➖➖➖00000000➖➖➖➖➖➖